Fotografie Franco Gori
KrakersEen groep tieners heeft een week geleden een pand in het winkelcentrum van Roermond gekraakt. ‘Het Fenomeen’ is de enige actieve krakersgroep in Midden-Limburg volgens de zelfbewuste leden.
Roermond – Zes tieners uit Midden- Limburg, in leeftijd variërend van veertien tot negentien jaar, hebben een week geleden het pand tegenover het Roercentrum aan de Neerstraat in Roermond gekraakt. Een doek met de tekst Gekraakt hangt aan een vlaggenstok aan de voorgevel. Op de muur van een kamer op de bovenste verdieping staan de namen van de bewoners geschreven – als een statement. Alsof ze hun eigen huurcontract hebben ondertekend.
Het zijn allen linkse jongeren. “Nee, niet de PvdA dat is te veel centrum”, zegt de achttienjarige Willem. Eerder de Socialistische Partij en GroenLinks. “Maar we zijn geen communisten”, zegt de veertienjarige Jaap. Een jaar geleden is Jaap met een aantal anderen de krakersgroep begonnen. Eerst de oude bibliotheek, daarna een woning en nu het pand in het hart van het winkelcentrum waar ooit een kapperszaak was gevestigd. Jaap: “Sommigen van ons doen het omdat ze geen woning hebben. Maar ik doe mee omdat ik vind dat panden niet leeg mogen staan als zwervers geen huis hebben.”
Zaterdagmorgen in het huis aan de Neerstraat. Alleen Jaap en Willem zijn aanwezig. Waar de anderen uithangen, weten ze niet. Een week na de kraak staan de witte muren al vol teksten en stripachtige tekeningen. Op de tweede verdieping liggen een groot luchtbed en een kapotte veldmatras. Daarnaast her en der lege bierflessen.
Het zestal vormt volgens eigen zeggen de enige actieve krakersgroep in Midden- Limburg. Het Fenomeen. Jaap: “Zo noemt de politie ons ook en daarom hebben we het maar overgenomen.” Hij heeft het pand aan de Neerstraat uitgekozen als nieuwe gratis onderkomen. Het is geschikt omdat het al langer dan een jaar leegstaat en redelijk bewoonbaar is, verklaart hij. “Anderen hebben de kraak gezet een week geleden, ik lag toen te slapen.” Willem heeft zich in de praktische aspecten van het kraken verdiept: “We hebben er een nieuw slot op gezet. De politie mag ons er nu niet zomaar meer uitzetten. Wettelijk zou dat huisvredebreuk zijn, want we zijn nu de bewoners.” Jaap: “We willen overleggen met de eigenaar. We bieden aan om het huis schoon en leefbaar te maken.” Het zestal is georganiseerd volgens het “democratisch anarchistisch” principe. Dat betekent in normaal Nederlands dat er geen leider is en iedereen zijn zegje mag doen. Allen worden geacht mee te helpen in de ‘huishouding’. Asociale mensen vliegen er uit, tenminste als dit “democratisch anarchistisch” wordt besloten.
De meesten van de zes tieners zitten nog op school: Jaap op het Schöndeln, Willem op de Gilde Opleidingen. In de discotheken aan de Veldstraat zul je ze niet vinden; eerder in popcentrum De Azijnfabriek aan de Zwartbroekstaat. Het cliché van weinig diepgang, dat de jeugd zo vaak wordt verweten, gaat voor hen in elk geval niet op. Jaap: “Das Kapital (communistische bijbel uit de negentiende eeuw, RL), ja dat ken ik. Ik heb een Duits origineel van mijn oma gekregen, maar ik kwam er niet doorheen omdat mijn Duits te slecht is. Ik ga nu een Nederlandse versie zoeken.” De veertienjarige koopt regelmatig tweedehands boeken bij de zaak die ernaast is gevestigd aan de Neerstraat. Boeken over tegenculturen bijvoorbeeld, zoals de krakersbeweging. Willem leest vooral stripboeken; zijn kennis haalt hij van het internet en uit de krant. Ze volgen de actualiteit dagelijks. Je hoeft hen niet uit te leggen wie Geert Wilders is en dat hij degene is die enkele dagen geleden uit de VVD is gestapt. Willem: “Als ik niets te doen heb, ga ik ’s morgens in alle vroegte de krant halen bij een tankstation.” Jaap: “Of een Metro bij het treinstation.” Is er verschil tussen hun activiteiten en de krakersbeweging in de jaren tachtig. Willem: “Het zijn er nu in elk geval aanzienlijk minder. Andere verschillen zijn er volgens mij niet.” Opvallend is in elk geval de jonge leeftijd van de krakers. Een teken dat de kraakbeweging weer in opkomst is? Ze weten het beiden niet. Het gaat hier in elk geval niet om eenlingen die elkaar per toeval hebben gevonden. Op een muur staan twintig namen van sympathisanten annex gasten die al op bezoek zijn geweest in het nieuwe onderkomen van het Fenomeen. Daarmee is op z’n minst sprake van een kleine beweging in Midden-Limburg. Met een glimlach stelt Willem de goegemeente gerust over de intenties van Het Fenomeen: “We gaan echt geen aanslagen plegen of iets dergelijks hoor.” Jaap: “Tenzij we ons vervelen. Ha, ha, ha.”
Het is in het afgelopen weekeinde niet gelukt om de eigenaar van het pand te achterhalen. De politie is op de hoogte van de kraakactie. Dagblad de Limburger 2004.